Van'ın merkezi, yani İpekyolu ve Tuşba ilçeleri Türk nüfusun yoğun olduğu bölgedir. Van Merkezin nüfusu uzun yıllar Türk çoğunluğunda idi. Tıpkı Erciş gibi. Ancak köyden kente göç etmesi ile Van merkezde bu yapı değişti. 

Cumhuriyet'in ilk yıllarından 1980'li yıllara kadar il merkezinde Türk nüfusu ağırlıklı idi. Hatta ilk dönemde şehir merkezinde çok çok az Kürt nüfusu vardı. Hem Van'ın merkezi hem de merkezin çevresindeki köyler Türk yerleşimiydi. Zaman içerisinde uzak köy ve kasabalardan gelen Kürt nüfus zaman içerisinde kentte söz sahibi olmaya başladı. Ayrıca Van'ın yerli Türkleri şehirli olduğu için çok fazla çocuk sahibi olmuyor ve nüfusunu fazla artıramıyordu. Ancak her Kürt ailesinin çok fazla çocuk sahibi olduğunu da biliyoruz. Van'da ki nüfus değişiminde bu da etkili oldu. 

Van'da önemli sayıda şafi müslüman olan Küresünni Türkleri'de önemli bir yer kaplamaktadır. Yaklaşık olarak 80 bin civarı nüfusları olduğu düşünülmektedir. Tabi sadece Van'ın merkezinde değil, diğer ilçelerde de Küresünni yerleşimleri vardır. Bu 80 bin nüfusu sadece merkezdeymiş gibi değerlendirmemek lazım. 

Van'da bu kadar kalabalık Türk topluluğu nasıl olur diye düşünenler olabilir. Van'ın hemen dibinde yer alan İran'ın Batı Azerbaycan eyaleti olduğunu unutuyorlar. Oradaki nüfusun %89'u Azerbaycan Türkleri oluşturuyor. Sadece %10 civarı Kürt nüfus var. Oraya bakınca bu tarafta, yani Van'da daha fazla Türk nüfusun olması gerekir. 

Van'ın merkez nüfusunun etnik dağılımını anlatalım. Van merkezde Türk ve Kürt nüfusu yakın orandadır. Asıl merkez olan kısımda Türk nüfusu çoğunluktur. Merkeze sonradan eklenen arka mahallelerdeki Kürt nüfusu durumu biraz değiştirmektedir. 

1965 yılında yapılan nüfus sayımında Van'daki Anadil belirtme oranını vermek istiyorum. 1965'te Van'da ki Türkçeyi Anadil olarak seçen kişi sayısı 118 bin iken Kürtçe'yi anadil olarak seçen kişi sayısı 157 bindir. %55 Kürtçe, %45 Türkçe oranı yapıyor bu tabloya göre. Bu da Van'da ki Türk nüfusunun günümüzde eridiğini gösteriyor. Bu nüfus nasıl eridi? Türkçe konuşan kesimde Kürtleşme mi oldu? Propaganda sayesinde Kürtlük bilinci mi aşılandı? Bunlar merak edilen sorular. 

O halde şimdi ilçelerin mahalle ve köylerindeki Türk ve Kürt nüfus oranlarına bakalım. 

Tuşba ilçe Merkezinde Kürt nüfusu Türk nüfusuna oranla biraz daha fazladır. İlçenin en büyük mahallesinden biri olan İskele Mahallesinde eskiden sadece Türk ve Karadeniz Göçmeni nüfusu yaşarken bugün Kürt nüfus da vardır. 

Tuşba'nın Kalecik Mahallesinde Türk nüfusu ezici çoğunluktadır. Bu mahalle dışında Türklerin yaşadigi mahalleler olsa diğer Mahallelerde Kürt nüfus çoğunluktadır. 

TUŞBA TÜRK KÖYLERİ

Şimdi de Tuşba ilçesine bağlı Türk köylerini yazalım. Mollakasım (Küresünni) Ağartı( Küresünni) Alaköy(Küresünni) Bardakçı(Küresünni) Yumrutepe(Küresünni), Göllü(Küresünni) Gülsünler(Küresünni) Beyüzümü(Küresunni-Kürt, burası Kuresunni yerleşimi iken merkeze bağlı olduğu için Kürt göçü ile Kürt nüfusu çoğunluğu oluşturmuştur) Otluca(Küresunni), Kasımoğlu(Küresünni) Derebey(Küresünni  -Kürt) Bardakçı (Yerli Türk-Küresünni-Kürt) Çitören(Türk) Çolpan(Türk) Dağönü(Türk),  Hıdırköy(Yerli Türk) Yeşilsu(Küreünni) Kumluca(Yerli Türk) Tevekli(Yerli Türk) Yumrutepe (Yerli Türk). 

İPEKYOLU'NDA Kİ MAHALLE NÜFUSLARI

Şimdi de diğer merkez ilçe olan İpekyolu'nun Mahallelerini ve Türk köylerini yazalım. İpekyolu ilçe merkezindeki mahallelerin çoğunluğu Türk nüfustan oluşuyor. Kürt nüfus merkezin dışındaki mahallelerde daha fazla. 

İpekyolu Merkez'de yer alan Hafıziye Mahallesinde Türk nüfus çoğunluktur. Kürt nüfus 3 te bir civarındadır. Halilağa Mahallesi'nde Türk nüfus çoğunluktur. Bu mahalle Hafıziye mahallesi ile yanyanadır. Oran olarak diğer mahalle ile yakın orandadır. 

Hatuniye mahallesi Türk nüfusun çoğunluk olduğu bir mahalledir. Selimbey Mahallesi de Türk nüfusun çoğunlukta olduğu bir mahalledir. Bu Mahalle Van Kalesinin dibinde yer almaktadır.

Serhat Mahallesi Kürt nüfusun çoğunluk olduğu bir mahalledir. Türk nüfusu 3 te 1 oranı gibidir. İlçe merkezinin dışına doğru kurulmuş bir mahalledir. Şerefiye Mahallesi Türk nüfusun çoğunluk olduğu bir mahalledir.

Vali Mithat Bey Mahallesi. Mahallenin nüfusu yarı yarıyadır. Merkeze yakın olan kesim Türk iken dışarıda kalan kesim Kürt yoğunlukludur. Yalı Mahallesi. Mahallede Kürt nüfusu çoğunluktur. Türk nüfusu 3 te bir oranındadır. 

İpekyolu ilçe Merkezindeki Türk nüfusun yoğunlukta olduğu mahallelerin hepsi de yanyanadır. Ayrıca Van Kalesinin kenarında olan bölümlerde de genellikle Türkler yaşamaktadır. Bunun sebebi Türklerin Merkezde yerli olmalarıdır. İpekyolu'nda ki Kürt nüfusu genellikle ilçe merkezinin dışına doğru olan bölümlerde çoğunluktur. Sebebi de Kürtlerin sonradan köylerden gelip yerleşmesidir. Ancak sahil kesiminde de Kürtlerin çoğunlukta olduğu ufak bir mahalle vardır. 

İPEKYOLU TÜRK KÖYLERİ

Şimdi de İpekyolu ilçesindeki Türk köylerini yazalım. Bakraçlı(Köy arazisi Fatih Altaylı'nın dedesinin üzerinedir) Köy yerli Türklerin yaşadığı bir köydü. Şu an Türk nüfus çoğunluk olsa da yarıya yakın nüfusu Kürtlerden oluşmaktadır. 

Bostaniçi (Küresünni-Kürt) Kıratlı(Küresünni-Kürt) Köşebaşı(Türk-Kürt) Sarmaç( Küresünni-Kürt) Karagündüz(Küresünni). 

TÜRKLER SİYASETEN DIŞLANIYOR

Yazımızı bitirmeden önce bir konuya daha değinelim. Van'ın yerlileri olan Türk nüfus seçimlerde genellikle yok sayılmaktadır. En çok oyu Türklerden alan partiler ne yerli Türklerden ne de Küresünni Türklerinden Milletvekili tercihi yapmamaktadır. Eğer Türklerden bir aday varsa da en sonlara atılmaktadır. Türklerden zaten oy alıyoruz diyip Kürt oylarını almak için genellikle Kürt adaylar seçmektedir.

Geçtiğimiz yıllarda Küresünni Türkleri bu duruma tepki gösterip boykot kararı almışlardı. Doğu'da ki birçok ilde aynı durum geçerlidir. Türklerden oy alan partiler adaylarını Türk olmayanlardan yana kullanmaktadır.