Orta Anadolu Kürtleri

Kürtler sadece Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesinde yerleşik değildir. İç Anadolu'da 1700 lü yılların sonunda bazı Kürt aşiretleri İç Anadolu Bölgesine yerleştirilmiştir. Özellikle de Tuz gölü etrafına yerleştirilmişlerdir. Atatürk dahi bu konuda "Konya çöllerinde yaşayan Kürtler" ifadesini kullanmıştır.

Tarihçeleri

Değişik kaynaklarda Kars, Ağrı, Muş, Van, Erzurum, Adıyaman ve Urfa yöresinden Kürtlerin farklı zamanlarda Orta Anadolu’ya göç ettikleri belirtilmektedir. Genellikle Kars ve yöresinde Kürt aristokrasisini temsil eden Torunlar denilen bir tabaka ve aşiretten bazı unsurların Orta Anadolu’da günümüze kadar varlık göstermiş olması, Kürt bölgelerinden buraya yönelik göçlerin tipik bir işaretidir. Kaynaklarda zaman zaman Mala Kosan (Köseler Konağı) diye adlandırılan bu aşiretten insanların ne zaman buraya geldikleri bilinmiyor.60 Örneğin Polatlı yöresinde Köseler ve Yunak yöresinde Torunlar adlı yerlerin bulunduğu saptanmıştır. Bu ilginç Kürt tabakası konusundaki bilgilerimiz son derece sınırlıdır: “Beyliğin irsi olarak intikal ettiği boylarda, bey ailesinin yanı sıra bir torun grubunun mevcudiyeti görülüyor. Bunlar konar-göçer teşekküllerin idarecileri ile beraber bir aristokrasi teşkil ediyorlardı”. Bazı aşiret adlarından açılmışken ilgimizi çeken Espkeşan yöresinden de söz etmek gerekir. Hütteroth’a göre Cihanbeyli ilçesinin güneyinde Kırkışla ve Dondurma köyleri arasında yer alan bu yerin adı Kürtçede Espkeşan veya Hespkeşan olarak bilinmektedir. Bu sözcük esp (at) ve keşan (çekmek) sözcüklerinden oluşmaktadır: “XIX. yüz yılda önce Esbkeşan adıyla anılan kasaba, daha sonra Akşehir Kazası’na bağlanarak Inevi adıyla bir nahiye durumuna getirildi. 30 Mayıs 1926’da da Cihanbeyli adıyla ilçe merkezi oldu. Bu adın yörede yaşayan Canbekli Aşireti’nden kaynaklandığı sanılmaktadır.62 Kürtçe bir sözcük olan Espkeşan sözcüğü ayrıca Orta Anadolu Kürtleri arasında bir aşiretin adı olarak biliniyor.

Kürtçe'yi unutuyorlar

Orta Anadolu Kürtlerinin büyük çoğunluğu, Rişvan, Canbeg, (Cihanbeyli), Şeyhbızın olmak üzere üç aşiret konfederasyonuna bağlı olup Osmanlı Devleti'nin aşiretlere yönelik iskân ve yurt verme siyasetine uygun olarak Orta Anadolu'ya yerleştirildiler. Genel olarak anadilleri Kürtçe olup ve Kurmanci konuşan diğer gruplar, Şeyhvızın aşireti mensuplarının yaşadığı Haymana'da konuşulan dili anlamakta güçlük çekmektedir. Bazı yerleşim yerlerinde yeni nesilin artık Kürtçe'yi hiç konuşmadığı aktarılmaktadır.

Dağılımları nasıl

Orta Anadolu Kürtleri Ankara'nın Haymana, Polatlı, Bala, Şereflikoçhisar ilçelerinde, Konya'nın Cihanbeyli, Kulu, Yuna, Sarayönü ilçeleri, Kırşehir'in Çiçekdağı ve Kaman ilçeleri, Aksaray, Çankırı'nın bazı köylerinde yerleşik durumdadır. Ayrıca bu bölgelerde Kürt olarak adlandırılan birçok köy kendilerini Kürt olarak adlandırmamaktadır. Bölgede 200'den fazla Kürt köyü vardır. Ayrıca Orta Anadolu'da Kürt nüfus olsa da hiçbir ilçede Kürtler çoğunlukta değildir. En yüksek Kürt nüfusu Cihanbeyli ilçesindedir. 

Kaynakça: Vikipedia